Ο Γιώργος Μαρκόπουλος είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής και μέλος του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Μετά την απόκτηση του διδακτορικού του διπλώματος στη Γλωσσολογία από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, εργάστηκε ως διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Υπήρξε επισκέπτης ερευνητής στο University College London και στο Humboldt-Universität zu Berlin, ενώ έχει επίσης εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων κτλ., ενώ έχει συμμετάσχει ως ομιλητής (μετά από αξιολόγηση ή πρόσκληση) σε μεγάλο αριθμό διεθνών συνεδρίων, ημερίδων και διαλέξεων. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη μορφοσύνταξη και τη φωνολογία, με έμφαση στη συγκριτική εξέταση γραμματικών δομών και φαινομένων σε διαγλωσσικό επίπεδο και ιδιαίτερα σε γλώσσες της ΝΑ Μεσογείου.

Τυπολογία [ΓΥΕ-26]

Κύκλος σπουδών: Προπτυχιακό
Εξάμηνο: Ε΄
Τύπος μαθήματος: Επιλογής

Στο μάθημα αυτό επιχειρείται μια εισαγωγή στους στόχους και τις μεθόδους της τυπολογίας, του κλάδου της γλωσσολογίας που ασχολείται με την αντιπαραβολική εξέταση των γλωσσικών συστημάτων και την ταξινόμησή τους βάσει των κοινών δομικών τους χαρακτηριστικών. Αναπτύσσεται διεξοδικά η έννοια των καθολικών χαρακτηριστικών και η μεθοδολογία εντοπισμού τους, ενώ επίσης παρουσιάζονται ενδεικτικές τυπολογίες από πολλές γλώσσες του κόσμου για όλα τα επίπεδα του γραμματικού συστήματος (φωνολογικό σύστημα, μορφολογικές δομές, σειρά όρων, κτλ.), με τη βοήθεια των οποίων οι φοιτητές/-τριες επιχειρούν τις πρώτες τους τυπολογικές προσεγγίσεις των γλωσσών της ΝΑ Μεσογείου. Ενδεικτικά, μερικά από τα ερωτήματα που θα συζητηθούν στο πλαίσιο του μαθήματος είναι τα ακόλουθα:

  • Με τι ασχολείται ο κλάδος της τυπολογίας / της συγκριτικής γλωσσολογίας;
  • Τι είναι τα καθολικά χαρακτηριστικά και γιατί είναι σημαντικός ο εντοπισμός τους;
  • Πώς μπορούμε να εξαγάγουμε καθολικά χαρακτηριστικά από τη συγκριτική εξέταση τυπολογικών δεδομένων;
  • Ποιες τάσεις ακολουθούν τα γραμματικά συστήματα των γλωσσών όσον αφορά τα φωνημικά τους ευρετήρια, τη συλλαβική δομή, τα υπερτεμαχιακά στοιχεία, τον σχηματισμό και την κλίση των λέξεων, και τη σειρά των όρων μέσα στην πρόταση;
  • Σε ποιες ταξινομήσεις μπορούμε να προχωρήσουμε με βάση τις τάσεις που ακολουθεί κάθε γλώσσα ως προς τα παραπάνω χαρακτηριστικά;

Γέννηση και Εξέλιξη της Γλώσσας [ΚΥΕ-03]

Κύκλος σπουδών: Προπτυχιακό
Εξάμηνο: Β΄
Τύπος μαθήματος: Επιλογής

Στο μάθημα αυτό παρουσιάζονται ορισμένα από τα βασικότερα θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα που απασχολούν τα πεδία της φυλογένεσης και οντογένεσης της γλώσσας. Όσον αφορά το πρώτο πεδίο, εξετάζονται οι παράγοντες που οδήγησαν στην εμφάνιση της γλώσσας στο ανθρώπινο είδος, ενώ, σχετικά με το δεύτερο, αναλύεται το λογικό πρόβλημα της κατάκτησης της Γ1 και ο ρόλος της έμφυτης προδιάθεσης του ανθρώπου να μάθει τη μητρική του γλώσσα. Επιπλέον, παρουσιάζονται τα βασικότερα στάδια γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού ανά επίπεδο ανάλυσης της γλώσσας (κατάκτηση φωνολογίας, μορφολογίας, σύνταξης, σημασιολογίας, πραγματολογίας) και οι κυριότερες θεωρητικές προσεγγίσεις για την ερμηνεία αυτής της ανάπτυξης. Ενδεικτικά, μερικά από τα ερωτήματα που θα συζητηθούν στο πλαίσιο του μαθήματος είναι τα ακόλουθα:

  • Ποιες είναι οι επικρατέστερες θεωρίες για την ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας στο ανθρώπινο είδος;
  • Πώς γνωρίζουμε ότι η γλώσσα είναι αποκλειστικά ανθρώπινο χαρακτηριστικό;
  • Σε τι αναφέρεται η υπόθεση της κρίσιμης περιόδου;
  • Ποιες είναι οι βασικές θεωρίες για την κατάκτηση της μητρικής γλώσσας από το παιδί;
  • Ποια είναι τα εξελικτικά στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού; Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά κάθε σταδίου;

Γλώσσες της ΝΑ Μεσογείου [ΚΥΕ-16]

Κύκλος σπουδών: Προπτυχιακό
Εξάμηνο: Δ΄
Τύπος μαθήματος: Υποχρεωτικό

Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές/-τριες στον τομέα της συγκριτικής γλωσσολογίας / τυπολογίας μέσα από τη μελέτη των γλωσσών της ΝΑ Μεσογείου. Έμφαση δίνεται τόσο στα ιστορικά και ευρύτερα πολιτισμικά στοιχεία όσο και στα τυπολογικά χαρακτηριστικά των τουρκογενών και σημιτικών γλωσσών, όπως επίσης και σε θέματα γλωσσικής επαφής με την Ελληνική. Η συγκριτική μελέτη φωνολογικών, μορφολογικών και συντακτικών δομών των συγκεκριμένων γλωσσών με τη μορφή ασκήσεων συντελούν στη βαθύτερη κατανόηση των δομικών και τυπολογικών ομοιοτήτων και διαφορών των υπό εξέταση γλωσσικών οικογενειών. Ενδεικτικά, μερικά από τα ερωτήματα που θα συζητηθούν στο πλαίσιο του μαθήματος είναι τα ακόλουθα:

  • Ποια είναι τα κριτήρια στα οποία πρέπει να βασίζεται η συγκριτική-τυπολογική εξέταση γλωσσών και γλωσσικών οικογενειών;
  • Ποια είναι τα βασικά ιστορικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των τουρκογενών και των σημιτικών γλωσσών;
  • Ποια είναι τα κύρια τυπολογικά χαρακτηριστικά των τουρκογενών και των σημιτικών γλωσσών σε φωνολογικό, μορφολογικό, και συντακτικό επίπεδο;
  • Πώς αντιπαραβάλλονται τα τυπολογικά χαρακτηριστικά των υπό εξέταση γλωσσών με αυτά της Ελληνικής;
  • Ποια είναι τα κύρια γλωσσικά αποτελέσματα που προέκυψαν από την επαφή γλωσσών της ΝΑ Μεσογείου με την Ελληνική (π.χ. στην περίπτωση της Καππαδοκικής);