Αιγυπτιολογική Ομάδα Έρευνας – Aegean Egyptology
Η Αιγυπτολογία στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι το μοναδικό Τμήμα ελληνικού ΑΕΙ που από το 2001 θεραπεύει την επιστήμη της Αιγυπτολογίας προσφέροντας εξειδικευμένα μαθήματα σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο και πραγματοποιώντας καινοτόμα, διατμηματικά ερευνητικά προγράμματα και επιμορφωτικά σεμινάρια σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά ινστιτούτα της ημεδαπής και αλλοδαπής. Το 2001 και με την αρωγή του Γ΄ Κοινοτικού Προγράμματος Στήριξης (ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, 2001-2004), ξεκινά η στελέχωση του Τμήματος με νέες θέσεις διδακτικού, ερευνητικού και διοικητικού προσωπικού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εντάχθηκε και η προκήρυξη για πρώτη φορά σε ελληνικό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα του γνωστικού αντικειμένου «Αρχαιολογία της Αιγύπτου και της Εγγύς Ανατολής», το οποίο και πληρώθηκε με την εκλογή του γράφοντος το 2003. Με την εξέλιξη της θέσης στις επόμενες βαθμίδες, το αντικείμενο μετονομάστηκε, αρχικά, σε «Αρχαιολογία της Αιγύπτου» (2007) και, ακολούθως, σε «Αιγυπτολογία» (2016), ώστε να τονιστεί ο διακριτός χαρακτήρας της αιγυπτιολογικής επιστήμης εντός της ευρύτερης αρχαιολογίας της νοτιοανατολικής Μεσογείου και Εγγύς Ανατολής, χαρακτήρας που εδράζεται στην ξεχωριστή γεωγραφική εστίαση της συγκεκριμένης επιστήμης και στη συνακόλουθη και αναγκαία συνεξέταση των πολυποίκιλων αρχαιολογικών, ιστορικών και γλωσσολογικών/φιλολογικών εκφάνσεων του πολιτισμού που θεραπεύει. Ταυτόχρονα με την εκλογή του γράφοντα στη βαθμίδα το Λέκτορα το 2003, ιδρύεται η Αιγυπτιολογική Ομάδα Έρευνας Aegean Egyptology, ένας σύγχρονος πόλος έρευνας, μελέτης και ανάδειξης των πολιτισμικών καταλοίπων, ιδεών και συμβόλων του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού και των διαπολιτισμικών διαδράσεών του στην ευρύτερη λεκάνη της
Τρέχοντα ερευνητικά προγράμματα:
- Death, Magic, and Eternal Life (DeMaEL): Mortuary artefacts and ideology in the Egyptian Collection of the National Archaeological Museum of Athens (c. 1069-664 BC). Ερευνητικό πρόγραμμα στο πλαίσιο της «3ης Προκήρυξης και Οδηγού Διαχείρισης και Υλοποίησης Ερευνητικών Έργων για την ενίσχυση μελών ΔΕΠ και Ερευνητών/ριών» στην Επιστημονική Περιοχή «Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Τέχνες» στην Κατηγορία ΙΙ (MIS
Εποπτεύων φορέας: Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Συνεργαζόμενοι φορείς: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Πανεπιστήμιο Λισαβώνας
Χρηματοδοτικός φορέας: Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Τεχνολογίας
Προϋπολογισμός: € 195.507
- AegySca Project: Aegyptiaca as indicators of religious and cultural interaction in the Southeastern Mediterranean: The multiple implications of Egyptian and Egyptianizing scarabs in the Aegean (8th-6th century BC). Ερευνητικό πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο-ΕΚΤ) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020» (European Social Fund-ESF: Human Resources Development, Education and Lifelong Learning 2014-2020, MIS 50049415)
Εποπτεύων φορέας: Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Χρηματοδοτικός φορέας: European Social Fund
Προϋπολογισμός: € 46.000
- Aegyptiaca Project: Ecumene and Economy in the Horizon of Religion. Διατμηματικό, ερευνητικό πρόγραμμα καταγραφής, μελέτης και ανάδειξης των αιγυπτιακών και αιγυπτιωδών αναθημάτων (Αegyptiaca) από τους αποθέτες των αρχαϊκών ιερών της Ρόδου, Σάμου και Περαχώρας. Το Πρόγραμμα έχει να επιδείξει έναν μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων, μια περατωμένη διδακτορική διατριβή και τρεις μεταδιδακτορικές έρευνες, μία διαδραστική βάση δεδομένων με παραπάνω από τα 3000 αντικείμενα καταγεγραμμένα, τη διοργάνωση ενός εξειδικευμένου συμποσίου (2016) και πολυάριθμες ανακοινώσεις σε συνέδρια και ομιλίες μετά από πρόσκληση στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Εποπτεύων φορέας: Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Συνεργαζόμενοι φορείς: Πανεπιστήμιο Βόννης, Εφορεία Δωδεκανήσου, Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
- MagIAM – Magical Interactivity in the Ancient Mediterranean: Phenomenology, Semantics, Performativity. Το πρόγραμμα στοχεύει να επαναφέρει στο προσκήνιο τη μαγικοθρησκευτική ιδεολογία και κοσμοθέαση των πολιτισμών του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου, αλλά και να επαναξιολογήσει τη μαγική εννοιολόγηση, ως έναν ιδιαίτερο και πολύσημο πόλου διαλόγου και ξεχωριστής έκφρασης της αρχαιότητας, αλλά και της Ευρωπαϊκής πολιτισμικής μνήμης, και όχι μόνο ως προϊόν που σχετίζεται με αρχαιολογικά κατάλοιπα και γραμματολογικά διακείμενα συγκεκριμένων πολιτισμικών συμφραζομένων. Εκδοτική έκφραση του προγράμματος στην ελληνική ακαδημαϊκή σκηνή αποτελεί η σειρά «Καταγραφές Μαγείας από την Αρχαιότητα έως Σήμερα» από τις εκδόσεις Άλλωστε (Χριστίνα Σαββανή) και υπό την επιστημονική ευθύνη του Παναγιώτη Κουσούλη.
- Ancient Egyptian Demonology Project: διεθνές, διατμηματικό πρόγραμμα που επιχειρεί να εξετάσει τον πολυσύνθετο χαρακτήρα της αιγυπτιακής δαιμονολογίας με ιδιαίτερη έμφαση στη δράση, τις ιδιότητες και την αποτροπαϊκή αντιμετώπιση των αντίθεων και δαιμονικών δυνάμεων στο αιγυπτιακό θρησκευτικό κοσμοσύστημα της φαραωνικής και μετα-φαραωνικής Αιγύπτου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επαναξιολόγηση της φύσης και των εκπροσώπων της αντίθεης/αντί-μάατ δύναμης, όπως επί παραδείγματι του αρχέγονου οφιοειδούς εχθρού του ηλιακού θεού, Άπεπ , αλλά και στη διαχρονική επιρροή και μετάπλαση αυτών των δυνάμεων στη μαγικοθρησκευτική κοινή της ανατολικής Μεσογείου. Το πρόγραμμα αποτελεί ερευνητική συνέργεια των Πανεπιστημίων Αιγαίου, Καλιφόρνιας (Berkeley) και Ουαλίας (Swansea) και έχει να επιδείξει έως τώρα ένα μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων και ανακοινώσεων σε διεθνή συνέδρια και εξειδικευμένα συμπόσια.
Διδασκαλία
- Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών: Εισαγωγή στην Αιγυπτολογία (Δ’ εξάμηνο), Αιγυπτιακά Ιερογλυφικά (Ζ’ Εξάμηνο), Αιγυπτιακή Αρχαιολογία (ΣΤ΄εξάμηνο), Θρησκεία και Κοινωνία της Αρχαίας Αιγύπτου (Η΄εξάμηνο), Αρχαιολογία της Εγγύς Ανατολής (Ε΄εξάμηνο), Μαγεία και Μυστηριακότητα στην Ανατολική Μεσόγειο (Η΄εξάμηνο)
- Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Αρχαιολογία της Ανατολικής Μεσογείου»: Αρχαιολογία της Αιγυπτιακής Θρησκείας – συνακόλουθες επιδράσεις στην θρησκευτικά και φιλοσοφικά συστήματα της Ύστερης Αρχαιότητας στη Μεσόγειο (χειμερινό εξάμηνο), Αιγυπτιακά Ιερογλυφικά – επιγραφική και γραμματειακές πηγές (εαρινό εξάμηνο)
- Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Αρχαίο Θέατρο: Εκπαιδευτικές & Φιλολογικές Προσεγγίσεις»: Η Δραματουργία στην περιφέρεια του Ελληνικού Κόσμου (χειμερινό εξάμηνο), Τελετουργία και Δράμα στην Ελληνορωμαϊκή Αίγυπτο (εαρινό εξάμηνο)
- Ανοικτά μαθήματα: Αιγυπτιακή Αρχαιολογία – τα μεγάλα Βασίλεια, Εισαγωγή στην Αιγυπτιακή Αρχαιολογία
- Επιμορφωτικά σεμινάρια από απόσταση (Κέντρο Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης Πανεπιστημίου Αιγαίου): Η Μαγεία των Αιγυπτιακών Ιερογλυφικών – Εισαγωγικό επίπεδο
O Επιστημονικά Υπεύθυνος
Παναγιώτης Η.Μ. Κουσούλης
Καθηγητής Αιγυπτολογίας
Για να μεταφερθείτε στην ιστοσελίδα της Αιγυπτιολογικής Ομάδας Έρευνας – Aegean Egyptology πατήστε εδώ.